İyi huylu prostat bezi büyümesi (BPH) nedir?

Prostat embolizasyonu, anjiyografik yöntemle prostat damarlarının kapatılması demektir. Son 10 yılda giderek popüler hale gelmiş bu tedavi yöntemi BPH yani iyi huylu prostat büyümesinin tedavisinde kullanılmaktadır. Amerika, İngiltere ve diğer Avrupa ülkelerinde giderek artan sayılarda güvenli olarak yapılmaktadır. Türkiye’de bu işlem ilk kez Hacettepe Üniversitesi tarafından yapılmış olup en çok hasta deneyimi Hacettepe Üniversitesi ekibine aittir. Çok sayıdaki tedavi deneyimi dışında yerli ve yabancı hekimlerin bu işlem için eğitimi Hacettepe üniversitesinde devam etmektedir.

İyi huylu prostat bezi büyümesi (BPH) nedir?

İyi huylu prostat bezi büyümesi, erkeklerde yaş ilerledikçe sıklığı giderek artan prostat bezindeki büyümedir. Prostat bezindeki bu büyüme idrarın boşaltıldığı kanalı kapatarak işeme problemlerine sebep olmakta ve erkeklerin hayat kalitesini ciddi şekilde bozan işeme kalibrasyonunda azalma, mesaneyi boşaltamama, sık idrara çıkma, gece idrar sıklığında artış gibi şikayetlere sebep olmaktadır.

BPH’da tedavi seçenekleri nelerdir?

Önemli bir grup hastada ilaç tedavisi yeterli olabilmekte ancak bir süre sonra ilaçlara tolerans geliştiğinden farklı tedavilere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu aşamada hastaların sıklıkla cerrahi seçeneklere başvurmak zorunda kaldığı bir süreç ortaya çıkmaktadır. Cerrahi yöntemlerde tedavi mantığı büyüyerek işeme kanalını kapatan prostat bezinin bir kısmının ya da tamamının çıkarılarak işeme kanal yolunun rahatlatılmasıdır. Ancak cerrahi tedaviler için sonda takılması, genel anestezi (narkoz) verilmesi gerekmekte olup ek olarak olası ameliyat komplikasyonları bu yaş grubu erkek hastalarda ameliyatsız tedavi seçenekleri aramaya yol açmıştır. İşte bu noktada prostat embolizasyonu prostat bezini besleyen damarları kapatarak büyümüş bezde küçülme sağladığından devreye girmektedir.

Prostat anjiyografisi ve damar kapatılması nasıl bir işlemdir?

İşlem hafif sedasyon veya lokal anestezi ile yapılabilir. Bir-iki saatlik bir anjiyografi işlemi olup kol veya kasık atar damarından girilerek prostat bezini besleyen damarlara kateter adı verilen küçük borularla ulaşılır. Sonrasında bunların içinden küçük partiküller verilerek prostat bezinin damarları kapatılır. İşlem tamamen ağrısız olup hastane yatışına ihtiyaç yoktur. Mesaneye sonda konulması gerekmez. Düz yatamayan hastalarda yarı oturur pozisyonda da yapılabilir. Akciğer, kalp hastalıkları nedeni ile narkoz alamayan hastalarda da güvenli bir şekilde yapılabilir. Kan sulandırıcı alan hastalarda da ilaçlar kesilmeden güvenli bir şekilde yapılabilir.

Hangi hastalar bu işleme uygundur?

İşeme ile ilgili şikâyeti olan her erkeğin öncelikle üroloji muayenesi olması gerekir. Şikayetlerin prostat kökenli olduğunun tespiti sonrası kötü huylu prostat hastalıkları (kanser) mutlaka araştırılmalıdır. Bunun için kanda PSA denilen bir değere bakılması ve gerekirse prostat MRG tetkiki yapılması gerekir. İşeme şikayetlerinin kökeninin iyi huylu prostat bezi büyümesine (BPH) bağlı olduğu anlaşıldıktan sonra anjiyografi ile prostat damarlarının kapatılması her hasta için alternatif bir tedavi seçeneği olmaktadır. Prostat embolizasyonu işleminin yapılması sonradan gerekebilecek herhangi bir prostat ameliyatına engel teşkil etmemekte aksine cerrahi sırasında oluşabilecek anormal kanamaları engelleyeceğinden daha güvenli bir cerrahi sağlamaktadır.

İşlemin riskleri nelerdir?

Basit bir anjiyo işleminin riskleri kasık ya da kol atar damar giriş bölgesindeki damarların yaralanması ve kanamadır. Çok sık anjiyografi yapan merkezlerde bunlar nadir olup ek olarak kolaylıkla tedavi edilebilmektedir. Prostat damarlarının bulunması ve başka hiçbir organa zarar vermeyecek şekilde kapatılması tecrübe gerektiren teknik bir konudur.  İşlem sırasında alınan ek tomografi görüntüleri ile doğru damarların kapatıldığından %100 emin olunmaktadır. Cerrahi tedaviler sonrası bilinen önemli risklerden olan idrar kaçırma ve sertleşme problemi anjiyografik yöntemlerle söz konusu değildir.

Hastalar ne yapmalı?

Prostat büyümesine bağlı işeme şikayetleri olan rutin üroloji muayenesini tamamlamış hastaların girişimsel radyoloji doktorları ile görüşmeleri en önemli basamaktır. Yan etki ve riskleri son derece az olan prostat damarlarının kapatılması işlemi deneyimli ekiplerle yapıldığında hastanın yaşam kalitesini en üst düzeye çıkarabilmektedir.